Osman Gazi
Batı Anadolu’da Söğüt Ovası ile Domaniç Yaylasında yaşayan Kayı Aşiretinin Beyi Ertuğrul Gazi'nin oğlu olan Osman Bey, 1258 senesinde Söğüt’te doğmuştur. 1281 yılında 23 yaşında iken Kayı Boyu'ndan Ömer Bey'in kızı Malhun Hatun ile evlendi. Bu evlilikten daha sonra beyliğin başına geçecek olan Orhan Bey doğdu. Daha sonra Şeyh Edebali'nın kızı Bala Hatun ile evlendi. Bu evlilikten de Alaeddin Bey dünyaya geldi. 1281 yılında babası Ertuğrul Gazi’yi kaybeden Osman Bey, babasının vefatından sonra Osman Kayı Aşiretine Bey olmuştur.
Osman Gazi’nin ilk fethettiği kale, İnegöl yakınlarındaki Kulaca Hisardır. Buranın fethi üzerine çok memnun olan Anadolu Selçuklu Sultanı II.Gıyasettin Mesut, Osman Gazi'ye Bey ünvanını vermiştir. Osman Gazi'nin yükselişinden rahatsız olan ve tehlikeyi önceden sezen Bilecik tekfuru, Yarhisar tekfurunun kızı ile evlendireceği oğlunun düğününe Osman Gazi’yi de çağırarak ona suikast düzenlemeyi amaçlamıştır. Fakat Osman Gazi’nin dostu olan ve Bilecik tekfuru ile aralarından düşmanlık bulunan Harmankayası tekfuru bu tuzağı Osman Bey’e haber vermiştir. Askerleriyle önceden hazırlıklı olarak Bilecik'e gelen ve Bileciği de fethettiği topraklar arasına katan Osman Bey, fetihi oyun içinde oyun diye adlandırmıştır. Harp sonunda Bilecik tekfuru öldürülmüş, Yarhisar tekfurunun kızı olan gelin ise Türklerin eline geçerek Osman Gazi’nin oğlu Orhan Bey’le evlenmiştir. 1299 yılında Osman Bey, Anadolu’nun diğer Türk hanedanları arasında bağımsızlığını ilan ederek, Osmanlı Beyliği'ni kurmuştur. Bu tarihten sonra 27 yıl daha yaşayan ve İzmit, Adranos, Kestel, İmralı, Akhisar, Lefke, Tekfurpınarı, Yenikale, Yanıkcahisar, Mudanya, Karamürsel, Bursa gibi bölgeleri de topraklarına katarak, Osmanlı Devleti’nin büyümesine zemin hazırlayan Osman Bey, 1326 yılında vefat etmiştir. 1299 yılında İnegöl'ü alması Osmanlı Devleti'nin kuruluşu olarak kabul edilir. 1302 yılında, ilk kez Bizans İmparatorluğu ordusuyla Koyunhisar Savaşı yapıldı. Bu savaşı Osmanlılar kazandı. Yapılan savaşlardan sonra 1315 yılında Bursa'yı kuşattı, savaş sırasında hastalandı. 1324 yılında, devlet işlerini oğlu Orhan'a bıraktı. Ancak padişahlığı fiilen devam etti. Yine bu dönemde ilk Osmanlı parası olan sikke basılmıştır. 1326 yılında nikris hastalığı yüzünden, hayatını kaybetti. Osman Bey, babası Ertuğrul Gazi'den yaklaşık 4.800 km² olarak devraldığı Osmanlı toprağını oğlu Orhan Bey'e 16.000 km² olarak devretmiştir.
Osman Gazi’nin ilk fethettiği kale, İnegöl yakınlarındaki Kulaca Hisardır. Buranın fethi üzerine çok memnun olan Anadolu Selçuklu Sultanı II.Gıyasettin Mesut, Osman Gazi'ye Bey ünvanını vermiştir. Osman Gazi'nin yükselişinden rahatsız olan ve tehlikeyi önceden sezen Bilecik tekfuru, Yarhisar tekfurunun kızı ile evlendireceği oğlunun düğününe Osman Gazi’yi de çağırarak ona suikast düzenlemeyi amaçlamıştır. Fakat Osman Gazi’nin dostu olan ve Bilecik tekfuru ile aralarından düşmanlık bulunan Harmankayası tekfuru bu tuzağı Osman Bey’e haber vermiştir. Askerleriyle önceden hazırlıklı olarak Bilecik'e gelen ve Bileciği de fethettiği topraklar arasına katan Osman Bey, fetihi oyun içinde oyun diye adlandırmıştır. Harp sonunda Bilecik tekfuru öldürülmüş, Yarhisar tekfurunun kızı olan gelin ise Türklerin eline geçerek Osman Gazi’nin oğlu Orhan Bey’le evlenmiştir. 1299 yılında Osman Bey, Anadolu’nun diğer Türk hanedanları arasında bağımsızlığını ilan ederek, Osmanlı Beyliği'ni kurmuştur. Bu tarihten sonra 27 yıl daha yaşayan ve İzmit, Adranos, Kestel, İmralı, Akhisar, Lefke, Tekfurpınarı, Yenikale, Yanıkcahisar, Mudanya, Karamürsel, Bursa gibi bölgeleri de topraklarına katarak, Osmanlı Devleti’nin büyümesine zemin hazırlayan Osman Bey, 1326 yılında vefat etmiştir. 1299 yılında İnegöl'ü alması Osmanlı Devleti'nin kuruluşu olarak kabul edilir. 1302 yılında, ilk kez Bizans İmparatorluğu ordusuyla Koyunhisar Savaşı yapıldı. Bu savaşı Osmanlılar kazandı. Yapılan savaşlardan sonra 1315 yılında Bursa'yı kuşattı, savaş sırasında hastalandı. 1324 yılında, devlet işlerini oğlu Orhan'a bıraktı. Ancak padişahlığı fiilen devam etti. Yine bu dönemde ilk Osmanlı parası olan sikke basılmıştır. 1326 yılında nikris hastalığı yüzünden, hayatını kaybetti. Osman Bey, babası Ertuğrul Gazi'den yaklaşık 4.800 km² olarak devraldığı Osmanlı toprağını oğlu Orhan Bey'e 16.000 km² olarak devretmiştir.
Orhan Bey
Orhan Bey 1281 yılında doğdu. Babası Osman Bey, annesi Kayı aşiretinin ileri gelenlerinden Ömer Bey'in kızı Malhun Hatundu. Orhan Bey, sarı sakallı, uzunca boylu, mavi gözlüydü. Yumuşak huylu, merhametli, fakir halkı seven, ulemaya hürmetli, dindar, adaletli, hesabını bilen ve hiçbir zaman telaşa kapılmayan, halka kendisini sevdirmiş bir beydi. Sık sık halkın arasına karışır, onları ziyaret etmekten çok hoşlanırdı. Orhan Bey, babası Osman Gazi'nin 1326'da vefatı üzerine beyliğin başına geçti. Orhan Gazi 1346'da Bizans İmparatoru VI. Yoannis Kantakuzinos'un kızı Teodora ve Yarhisar Tekfur'unun kızı Holofira ile evlendi. Holofira Bilecik tekfuruyla evlendirilecekken, düğün basılıp esir alınmıştır. Müslüman olduktan sonra adı Nilüfer Hatun olarak değiştirildi. Bu evlilikten, ileride Osmanlı Devleti'nin üçüncü hükümdarı olacak Murad Hüdavendigar doğdu.
Savaşlarda daima ordusunun başında bulunan Orhan Gazi'nin siyasi ve askeri en önemli başarısı kuşkusuz Bursa'nın 6 Nisan 1326'da alınmasıydı. Alaüddin Ali Bey'i kendine vezir atayan Orhan Bey, Orhaneli kazasını ele geçirerek, Bursa önlerine geldi ve şehri kuşattı. Şehir, ciddi bir çatışmaya girmeden teslim alındı. Devletin merkezi Bilecik'ten Bursa'ya nakledildi. Akçakoca, Karamürsel, Abdurrahman Gazi gibi öncü komutanlar ise Kandıra, Aydos ve Semendire kalelerini aldılar. Böylece Osmanlı sınırları Karadeniz ve İstanbul Boğazı'na doğru genişletildi. 15 yaşından beri hayatı savaşlar ve zaferlerle geçen Orhan Bey askeri bir düzenleme yaparak 1328 yılında "Yaya" ismini verdiği bir ordu kurdu. Osmanlıların Kocaeli yarımadasındaki kaleleri alarak, İstanbul Boğazı'na kadar gelmeleri, Bizans İmparatorluğunu telaşlandırdı. İmparator III.Andronikos, hem fethedilen kaleleri geri almak hem de kuşatılmış olan İznik'i kurtarmak için bir ordu hazırladı. Orhan Bey İznik'te bir miktar kuvvet bırakarak Bizanslılara karşı harekete geçti. İki ordu Palekonon'da (Maltepe) karşılaştı. Yapılan Palekonon Savaşı'nda Bizans ordusu yenildi (1329). Kazanılan bu önemli zaferden sonra Orhan Gazi, İznik kuşatmasına devam etti. Bizans İmparatorluğundan ümidini kesen İznik kumandanı bazı şartlarla teslim olacağını bildirdi. Orhan Bey ileri sürülen şartlara uyulacağına ve halka iyi davranılacağına dair söz verdi. Hıristiyanlığın en önemli kentlerinden biri olan İznik böylece 1330 yılında Türk hakimiyetine girdi. Orhan Bey fetihlere devam ederek 1331'de Taraklı, Göynük ve Mudurnu'yu, 1333'de Gemlik'i Osmanlı topraklarına kattı. Orhan Bey 1337'de önemli bir ticaret merkezi olan İzmit ve çevresini (Koyunhisar, Hereke, Yalova, Armutlu) fethetti. Buranın idaresini oğlu Süleyman Paşa'ya verdi. 1342 yılında Balıkesir yakınlarındaki Rumlara ait Kirmasti, Mihaliç ve Ulubat kaleleri fethedilince Karesioğulları Beyliği ile sınır komşusu olunmuştu. Orhan Gazi Karesioğulları beyliğindeki taht kavgalarından yararlanarak bu beyliğin topraklarını ele geçirdi (1345). Karesi Beylerinden Hacı İlbey ile Evrenos Gazi, Osmanlı hizmetine girdiği gibi, Beyliğin donanması da Osmanlı Devletine katıldı. Marmara Adaları, Üsküdar ve Kadıköy fethedildi (1352). 1354 yılında ise Gerede Beyliği ele geçirildi ve Ankara ilk kez fethedildi.Orhan Bey, babası Osman Bey'den 16000 km² olarak aldığı devlet topraklarını oğlu Murat Hüdavendigar'a 95000 km² olarak devretti. Orhan Bey devletin bir idare sistemi olması gerektiğini düşünüyordu, bu amaçla teşkilat işini Alaeddin Paşa ile Şeyh Edebali'nin bacanağı Çandarlı Kara Halil Paşa'ya verdi. Orhan Bey devlet teşkilatı içinde üç önemli nokta üzerinde duruyordu. Bunlar para, ordu ve kıyafetti. Fethettiği yerlere adli ve idari işler için kadılar, askeri işler için subaşılar tayin etti. İlk Osmanlı parası, 1326 yılında Orhan Bey tarafından basıldı. Orhan Bey imar ve şehir planlamasına da önem veren bir devlet adamıydı. İznik'in fethedilmesinden sonra, 1331 yılında İznik'teki meşhur Ayasofya Kilisesi camiye çevrildi. Ayrıca 1333'de yine İznik'te Osmanlı tarihinin ilk camisi olan Hacı Özbek Camii yaptırıldı. Orhan Gazi'nin yaptırdığı diğer eserler şunlardır: İznik Hacı Hamza Camii ve Kümbeti, İznik Yeşil Camii, Bilecik Orhan Camii, Bilecik Orhan Gazi İmareti, Gebze Orhan Camii, Bursa Orhan Camii, İznik Nilüfer Hatun İmareti. Bilime ve eğitime büyük önem veren Orhan Bey Bursa Medresesini de yaptırmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder